Sociaal Raadsliedenwerk Montferland Maatschappelijk dienstverlening Sensire Montferland 2020

Sociaal raadslieden zijn er voor inwoners die zich in deze complexe samenleving moeilijk staande weten te houden. Mensen die (tijdelijk) niet of onvoldoende over de competenties beschikken om problematiek op meerdere leefgebieden het hoofd te bieden. Het gaat in het bijzonder om financiële en juridische problemen, bijvoorbeeld rond sociale zekerheid, belastingen en huisvesting, of bij ziekte, echtscheiding of ontslag. Het sociaal raadsliedenwerk is een basisvoorziening en is daardoor laagdrempelig voor inwoners en netwerkpartners.

Het SRW in Montferland

In de gemeente Montferland werkt het sociaal raadsliedenwerk vanuit de kernen ‘s Heerenberg en Didam met open inloopspreekuren. Inwoners kunnen hun vraag ook telefonisch of per mail stellen. Wij hebben een consultfunctie voor netwerkpartners, zoals het Sociaal Team, klantmanagers werk en inkomen, de Stadsbank en ambulante ondersteuners. 

Rol en positie

Sinds de opkomst van wijk- en buurtteams worden sociaal werkers meer dan voorheen geconfronteerd met financieel-juridische problemen van inwoners. Wij zijn fysiek aanwezig bij het sociale team in Didam en ’s Heerenberg, zodat we goed kunnen samenwerken en snel schakelen. De wijkteammedewerker hoeft alleen te signaleren en eventueel toe te leiden of te verwijzen naar het sociaal raadsliedenwerk. Het SRW verhoudt zich tot de generalisten in de sociale teams als de deskundigen op sociaaljuridisch terrein. Wanneer wij signaleren dat er sprake is van vragen op meerdere leefgebieden, leiden we mensen direct door naar het Sociaal Team via een warme overdracht. 

Het Financieel Straatje

Het SRW neemt ook deel aan het Financieel Straatje in Didam en ‘s Heerenberg. Doel van het Financieel Straatje is om de vraag snel te adresseren. Dit is wat ons betreft een belangrijke toevoeging. Waar sprake is van financiële problematiek, zit er vrijwel altijd sociaaljuridische problematiek aan vast. Doordat de inwoner in een gezamenlijke setting is gezien, verloopt het eventuele vervolgtraject ook soepeler. De netwerkpartners zijn namelijk al op de hoogte van de situatie.

De impact van corona

Het jaar 2020 was vooral het jaar van corona. Vanaf 16 maart 2020 werkten we volledig vanuit huis en spraken we cliënten alleen digitaal of via de telefoon. Vanaf halverwege mei zagen we weer cliënten die zich in een zeer kwetsbare situatie bevonden. De nieuwe werkwijze is dat de eerste diagnose van de hulpvraag telefonisch plaatsvindt. De verdere hulpverlening verloopt veelal digitaal. 

 

Enerzijds merkten we dat het online werken voordelen biedt: we kunnen sneller op de directe hulpvraag ingaan en antwoord geven. Deze ondersteuning op afstand leidt doorgaans tot een goed resultaat. Anderzijds hebben wij ook te maken met een doelgroep die de taal niet beheerst, niet digitaal vaardig is, de middelen niet heeft of een klein netwerk heeft. Daardoor is het soms lastig inzicht te krijgen in de relevante sociaaljuridische gegevens van de cliënt. Ook haken cliënten sneller af en is de vraag achter de vraag moeilijker boven tafel te krijgen. In kwetsbare situaties maakt de sociaal raadsman/-vrouw een afweging of een fysieke afspraak noodzakelijk is. 

 

We hoorden en zagen een toename aan zorgen over financiën, eenzaamheid en een gebrek aan toekomstperspectief. De sociaal raadslieden hebben zich bijgeschoold op nieuwe wetten en regelingen, zoals de Tozo 1, 2 en 3, TOGS- en NOW-regelingen. Met name in de laatste maanden van 2020 zagen we mensen in de problemen komen doordat ze niet adequaat reageerden op de in het voorjaar verstrekte regelingen, bij uitstel van het doen van aangiftes en bij betaling van belasting.

Mevrouw Klunder, klant Sociaal Raadsliedenwerk Sensire

Top 3 problemen in Montferland

Uitkeringen

Veel vragen hebben betrekking op de uitkering vanuit de Participatiewet. Het gaat om de aanvraag, inlichtingenplicht en intrekking/beëindiging. Veel inwoners zoeken hulp en ondersteuning bij het sociaal raadsliedenwerk omdat ze verstrikt raken in de regels van de Participatiewet rond het krijgen en behouden van een minimuminkomen. Verder krijgen we veel vragen over uitkeringen van het UWV, zoals de Werkloosheidswet, Ziektewet en arbeidsongeschiktheidsuitkeringen. 

 

Consumentenzaken

Hierbij gaat het om vragen over schulden en betalingsregelingen, maar ook om vragen over het verbintenissenrecht. Denk aan het sluiten van overeenkomsten en de vraag welke rechten en plichten hierbij horen. 

 

Juridische kwesties

Dit betreft veelal bezwaar- en beroepszaken. Bezwaar tegen beëindiging uitkering of beschikking toeslagen, en beroep tegen afwijzing kwijtschelding gemeentelijke belastingen. Ook zijn er vragen rondom echtscheiding. Het SRW ondersteunt dan bij de financiële vragen, bijvoorbeeld rond inkomen, toeslagen, inkomstenbelasting, koopwoning/huurwoning en alimentatie. Voor het juridische proces verwijzen we door naar mediation of de advocatuur. Verder zijn er vragen over de beslagvrije voet. Er ligt dan beslag op het inkomen van inwoners of de toeslagen worden verrekend. Hierdoor komen mensen onder het bestaansminimum. Door de beslagvrije voet aan te passen kunnen zij hun vaste lasten weer betalen en zelf in hun levensonderhoud voorzien. 

Een gezonde financiële situatie

Een 70-jarige inwoonster is vanwege lichamelijke problemen en vanwege het overlijden van haar man het overzicht kwijtgeraakt. We helpen haar weer op weg door met haar mee te kijken naar het budget. Waar kan een beroep worden gedaan op kwijtschelding? Hoe kunnen de aflossingen aan de Belastingdienst passend worden gedaan, binnen het budget?

 

We maken een overzicht van de inkomsten en uitgaven van mevrouw. Gezien haar kwetsbare gezondheid budgetteren we ruim, met het oog op alle onverwachte kosten. Ook roepen we de hulp in van de ambulant begeleidster van mevrouw om met de transferverpleegkundige en de huisarts te onderzoeken of er ook medische middelen verstrekt kunnen worden die een minder groot aandeel van het budget opslokken. Daarnaast doen we een beroep op kwijtschelding en bijzondere bijstand.

 

We voorkomen hiermee oplopende achterstanden. Mevrouw heeft nu meer rust en een beter overzicht over haar inkomsten en uitgaven. Dit komt haar geestelijke en lichamelijke gezondheid ten goede, en bovendien ziet haar financiële situatie er nu een stuk gezonder uit.

Complexiteit

Bij de start van de trajecten waren de meeste trajecten complex, dat wil zeggen: er waren vragen op meerdere probleemgebieden. Problemen hangen vaak met elkaar samen. Als een uitkering niet start of wordt stopgezet, kan dat bijvoorbeeld schulden opleveren. Of een life-event zoals echtscheiding en ontslag heeft invloed op meerdere leefgebieden, waaronder het inkomen en wonen. In de gemeente Montferland bieden we veelal ondersteuning aan mensen met complexe problematiek gedurende een langere termijn.

Werken in de keten

Het sociaal raadsliedenwerk werkt voornamelijk in een keten van dienstverlening. Zo zijn er korte lijnen met de volgende instanties: de gemeente (Sociaal Team en klantmanagers werk en inkomen), Stadsbank Oost Nederland, Plavei, het UWV, Welcom, ambulante ondersteuners en de sociale advocatuur.