Home-Start: een steuntje in de rug

Ondersteuning bij de opvoeding

Er zijn allerlei redenen waarom ouders wat extra steun binnen het gezin kunnen gebruiken. Zij zijn uit balans en voelen zich onzeker over de opvoeding door bijvoorbeeld financiële problemen, relatieperikelen, een postnatale depressie of problemen met de kinderen, op welk vlak dan ook. Als er geen of een klein netwerk is om op terug te vallen, kan een vrijwilliger van Home-Start het gezin ondersteunen. Daarbij is het belangrijk dat de ouders gemotiveerd zijn om iets te veranderen en staan open voor verbetering van het algemene welbevinden van hun gezin.

Stimuleren van eigen kracht

Home-Start gaat uit van de vraag van het gezin. Eén dagdeel per week komt de vrijwilliger bij het gezin langs, voor een periode van uiterlijk 1,5 jaar. De vrijwilliger neemt echt de tijd om te luisteren en een band met het gezin op te bouwen, op basis van gelijkwaardigheid en vertrouwen. De insteek is altijd positief: dat wat wél goed gaat, staat centraal. De vrijwilliger stimuleert het gezin om vanuit hun eigen kracht en met zelfvertrouwen zélf de problemen op te lossen. Kijk voor meer informatie op https://www.yunio.nl/coaching/home-start.aspx

Scholing en begeleiding voor vrijwilligers

Vrijwilligers hebben zelf ervaring met het opvoeden van kinderen. Voordat zij aan de slag gaan, volgen ze een introductiecursus van 6 ochtenden. Tijdens intervisiebijeenkomsten (eens per 6 tot 8 weken) wisselen vrijwilligers ervaringen uit en bespreken ze problemen. Tweemaal per jaar krijgen de vrijwilligers een gezellige themabijeenkomst aangeboden.

Kwaliteit, continuïteit en veiligheid

De problematiek binnen de gezinnen en de kwetsbaarheid van de ouders vraagt om deskundige begeleiding van coördinatoren. De coördinatoren van Home-Start waarborgen de kwaliteit, continuïteit en veiligheid van de ondersteuning en de inzet van de vrijwilligers binnen de gezinnen. Zij werken nauw samen met verwijzers, zoals de jeugdverpleegkundige en hulpverlenende instanties. Als een vrijwilliger een onveilige situatie binnen het gezin signaleert, dan bespreekt zij dit meteen met de coördinator, die zo nodig contact opneemt met hulpverlening.

Home-Start opnieuw erkend

Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat door Home-Start (0-6 jaar) het welzijn van ouders toeneemt, dat ouders meer positief opvoedgedrag laten zien en dat ze hun houding beter afstemmen op hun kinderen. Deze verbeteringen zijn ook op de lange termijn te zien. In mei 2019 heeft de nationale onafhankelijke Erkenningscommissie Interventies Home-Start opnieuw erkend als effectief programma voor opvoedondersteuning aan ouders met kinderen tot en met 6 jaar. De preventieve aanpak van Home-Start kreeg de op een na hoogste beoordelingsgraad: effectief volgens goede aanwijzingen. 

Home-Start is met deze informatie opgenomen in de databank Effectieve Jeugdinterventies van het Nederlands Jeugdinstituut (NJi). Als lokale organisatie voelt Home-Start Achterhoek en Lochem zich hierdoor extra gemotiveerd in het geven van steun aan ouders bij de opvoeding van hun kinderen.

Tendensen en signalen in 2019

• JGZ is nog steeds de grootste verwijzer voor Home-Start-ondersteuning. 
• Gezinnen schromen om aan te geven dat het wat minder gaat. Zij melden zich pas als de problemen te groot zijn.  
• Van de 163 gezinnen hebben slechts 22 ouders zich zelf aangemeld bij Home-Start. 
• Begrenzing en balans vinden in het sociale mediagebruik ervaren ouders als lastig. 
• Binnen enkele gemeenten zijn de ouder-kindbijeenkomsten goed bezochte ontmoetingsplekken. In andere plaatsen is deze opzet niet succesvol gebleken, maar wil men dit initiatief toch weer nieuw leven inblazen.  
• Jonge gezinnen hebben een vol programma, waardoor zij steeds minder ruimte ervaren voor ondersteuning van Home-Start, maar ook vanuit andere initiatieven.
• Er komen steeds meer hulpvragen binnen voor taalondersteuning en het opbouwen van een sociaal netwerk bij niet-Nederlandse gezinnen

Aandachtspunten voor 2020

• We volgen de landelijke ontwikkelingen.   
• We spelen in op plaatselijke ontwikkelingen binnen het Sociaal Domein Jeugd in de diverse gemeenten.  
• Landelijk Steunpunt Home-Start heeft haar leeftijdsgrens verlegd naar 18 jaar. De vraag is of Home-Start Achterhoek meegaat in deze beweging. Dit onderzoeken we in 2020. Ook is sprake van verbreding richting zwangere moeders, die al vanaf de 28e week van de zwangerschap ondersteund kunnen worden. 
• In het kader van deze verbreding is extra aandacht voor het in kaart brengen van mogelijke verwijzers, zoals verloskundigenpraktijken en kraamzorg.  
• We besteden aandacht aan de werving en selectie van nieuwe vrijwilligers. 
• We willen interculturele communicatie als trainingsonderdeel aanbieden aan vrijwilligers. 
• We zoeken de samenwerking binnen gemeenten om groepsgerichte activiteiten te kunnen ontplooien, zoals ouder-kindbijeenkomsten.
• We zijn alert op de hedendaagse specifieke behoeften van gezinnen.