Sociaal raadsliedenwerk Oude IJsselstreek

Sociaal raadslieden richten zich vooral op inwoners, die zich in deze complexe samenleving moeilijk staande weten te houden en (tijdelijk) niet of onvoldoende over de vereiste sociaaljuridische competenties beschikken. Zij worden veelal geconfronteerd met problematiek op meerdere leefgebieden waaronder de sociale zekerheid, belastingen en toeslagen, arbeidsrecht en personen- en familierecht. Het sociaal raadsliedenwerk is een basisvoorziening en hierdoor laagdrempelig voor burgers en netwerkpartners.

Problematieken in 2019

Zorgen om rond te komen en niet in de schulden komen, mensen in de knel. Dat is wat we als sociaal raadslieden in de Oude Ijsselstreek zagen in 2019. Al groeide de economie, onze clienten konden daar helaas niet van profiteren. Bij ziekte, arbeidsongeschiktheid of een scheiding blijkt maar al te goed hoe ingewikkeld onze samenleving is voor de doorsnee burgen. Ondanks alle inspanningen van overheid, gemeente, stadsbank en voorliggende voorzieningen zien we nog steeds veel schuldenaren. Schulden staan in de top 3 van problematiek. Ook de complexiteit wordt niet minder. Schulden zijn een onderdeel van een schrijndende problematiek. Ze brengen veel stress te weeg, welke leidden tot uitval. Mensen en gezinnen worden letterlijk ziek van geldproblemen.

Kinderen

We zien dat kinderen in gezinnen waarin schulden en/of echtscheiding spelen het extra zwaar hebben. De stress van de ouders werkt door op hun ontwikkelingskansen. We werken nauw samen met de schoolmaatschappelijk werkers en daardoor komen cliënten snel bij ons binnen. Dan informeren we de ouders over de financiële en juridische gevolgen van schulden en een scheiding, gericht op hun specifieke situatie. Met name het aanvragen van toeslagen – tijdig en juist – blijkt een ingewikkelde kwestie.

Wmo-bezwaar en beroep

In de gemeente Oude IJsselstreek geven we onafhankelijke cliëntondersteuning bij bezwaar en beroep. Onze uitgangspunten hierbij zijn:

De cliënt houdt de regie en is zelfredzaam om zijn eigen procedure te voeren.
Het SRW stelt de bezwaar- en beroepstermijnen veilig.
Het SRW verzoekt de gemeente om een heroverwegingsgesprek om een juridische bezwaar- en beroepsprocedure te voorkomen en begeleidt de cliënten bij de voorbereiding op dat gesprek (= verzamelen van juiste argumenten, wijzen op eigen aandeel en gedrag, helpen opstellen juiste brieven, optreden als intermediair en meegaan naar de gesprekken).
Het SRW helpt bij het opstellen van het bezwaar- en beroepsschrift.
Het SRW gaat indien nodig mee naar de hoorzitting om de cliënt te ondersteunen.

We ondersteunen maar nemen de zaak niet over, zoals bij een advocaat of Wmo-jurist gebruikelijk is. Ook voeren we geen beroepszaken bij de rechtbank. We gaan niet op de stoel zitten van de advocaat/Wmo-jurist. In voorkomende gevallen verwijzen we door.

Laborijn

De Participatiewet (voorheen de Bijstandswet en de sociale werkvoorziening) wordt in de gemeenten Aalten en Oude IJsselstreek uitgevoerd door Laborijn. Dit is een organisatie die zich strikt houdt aan de uitvoering van de wet, waarbij de menselijke maat uit het oog verloren werd. Sociaal raadslieden hebben regelmatig moeten verwijzen naar gespecialiseerde socialezekerheidsadvocaten. Het verlies van de menselijk maat werd door onderzoeksbureau Berenschot bevestigd.

Naar aanleiding van de klachten hebben wij contact opgenomen met Laborijn. Dit leidde tot een structureel driemaandelijks overleg met de juridische beslissers en teammanager, waarbij we op een snelle en prettige manier probleemsituaties bespraken en oplosten. Een aantal bezwaar- en beroepszaken en officiële klachten konden hierdoor worden voorkomen. Daarnaast zijn er korte lijntjes ontstaan met de uitvoerende consulenten. Het laatste halfjaar zijn er beduidend minder klachten over Laborijn binnengekomen.

Werken in de keten

De sociaal raadslieden werken voornamelijk in een keten van dienstverlening. Zo zijn er korte lijnen met de volgende instanties: gemeentelijke Wmo-consulenten, het maatschappelijk werk en thuiszorg van Sensire, Sociaal Werk Oude IJsselstreek, Helpgewoon jeugd, Formulierenhulp, Wonion, UWV, Laborijn, Stadsbank en de sociale advocatuur. In 2019 zijn de contacten verstevigd met Laborijn, VoorZorg Yunio, juristen van de gemeente Oude IJsselstreek en het UWV.

Samenwerking

Er is een intensieve samenwerking en afstemming met de ketenpartners (Stadsbank Oost Nederland, Sensire, Wonion, gemeente Oude IJsselstreek) om tot een oplossing te komen voor de hulpvrager. Gezamenlijk onderzoeken we welke hulp we het beste kunnen inzetten.

Een praktijkvoorbeeld

Een inwoner met steeds kortlopende contracten moet steeds meer aanspraak maken op zijn reserves. Vanwege psychische problematiek is hij niet in staat om ergens lang aan het werk te blijven. Wel worden er vaardigheden gevraagd waarover hij niet beschikt. Wel of geen werk vraagt het bijtijds corrigeren van de toeslagen. Deze dienen dan weer terugbetaald te worden, waar hij niet toe in staat is.

Samen met de ambulant hulpverlener en Laborijn hebben we de situatie en alle toeslagen geïnventariseerd en een plan gemaakt. We hebben een langer tijdspad opgezet om te voorkomen dat het terugbetalen van toeslagen volgend jaar opnieuw voor problemen zou zorgen. Voor zijn psychische klachten is hij in contact gekomen met IrisZorg. Goede afstemming tussen Sensire, Laborijn en IrisZorg leverde voor deze klant perfect maatwerk op. Hij weet zich nu staande te houden, zijn psychische klachten zijn onder controle en zijn financiën in beheer. Mede dankzij onze hulp heeft hij nu een langdurig werk, is zijn situatie stabiel en heeft hij weer geloof en vertrouwen in de toekomst waarbij ook zijn financiële zorgen onder controle zijn.