Jaarverslag Aalten 2020
Van het team jeugdgezondheidszorg
- locaties in Aalten en Dinxperlo
- 5 jeugdverpleegkundigen
- 1 jeugdarts
- 1 assistente
Team Aalten bestaat uit twee locaties in Aalten en Dinxperlo. We hebben een fijn, stabiel team. Onze jeugdarts is onze laatste aanwinst; zij maakt inmiddels ook al weer anderhalf jaar deel uit van ons team.
De impact van corona
Zoals overal heeft corona ook in Aalten een stempel op het jaar gedrukt. Vanaf maart hadden we te maken met de landelijke maatregelen die binnen Yunio zijn vertaald naar onze jgz-praktijk. De inloopspreekuren werden geannuleerd en een deel van de fysieke consulten werd vervangen door (beeld)belconsulten. Wel hadden we de ruimte om gezinnen op indicatie toch fysiek te ontmoeten, waarbij we uiteraard de coronamaatregelen in acht namen.
Hoewel er veel is veranderd, is de zorg in Aalten gewoon doorgelopen. Vooral in het begin was het wel schakelen. We hadden het gevoel iets te missen: bij een beeldbelconsult is het kind er bijvoorbeeld niet altijd bij, of soms wil het niets zeggen. Ook de werkdruk steeg. Omdat ouders niet meer naar het inloopspreekuur konden komen, belden en appten ze veel vaker, ook ’s avonds. Een voordeel daarvan is dat het contact persoonlijker is geworden, de lijntjes zijn heel kort. In zekere zin kunnen we op die manier ook meer maatwerk bieden.
Sinds het begin van de coronacrisis hebben we binnen Yunio een intervisieteam dat wekelijks online bijeenkomt. Dat is een mooie ontwikkeling: we bespreken daar met elkaar de belangrijke zaken in de teams, laten weten waar we tegenaan lopen en zoeken samen naar goede oplossingen. Daar wordt ook de vertaalslag gemaakt van de coronamaatregelen naar onze werkwijze, die we waar nodig aanpassen.
22 wekenprik
Ondanks corona konden zwangere vrouwen vanaf 22 weken nog gewoon bij ons terecht om een vaccinatie tegen kinkhoest te halen voor hun baby. We zijn hier eind 2019 mee begonnen. In Aalten hebben we ervoor gekozen om aanstaande ouders tijdens het consultatiebureau te ontvangen, er is geen speciaal spreekuur. Dat geeft hun een indruk van hoe het straks zal gaan. Veruit de meeste zwangere vrouwen kwamen in 2020 langs voor de prik. Voor ons is de 22 wekenprik een goede manier om (aanstaande) ouders alvast wegwijs te maken en te informeren over de jgz.
OuderTeam
In Aalten, Berkelland, Oost Gelre en Winterswijk is het OuderTeam actief, een initiatief van het Preventie Platform Jeugd. In vier bijeenkomsten – twee voor en twee na de bevalling – worden beide ouders voorbereid op de overgang van partners naar ouders. Daarbij komen filmpjes, oefeningen en informatie over het ouderschap aan bod. Vanwege corona vonden de bijeenkomsten het afgelopen jaar allemaal online plaats. Het OuderTeam bevindt zich nog in de opstartfase. De opkomst is de afgelopen maanden al wel wat gestegen.
Kortdurende Video-Hometraining (K-VHT)
We hebben het afgelopen jaar relatief vaak K-VHT ingezet, een vorm van opvoedondersteuning waarbij een verpleegkundige video-opnamen maakt in de thuissituatie. Een van onze verpleegkundigen is hierin gespecialiseerd. Het loopt erg goed en de ouders zijn ook altijd zeer tevreden. Ze bevelen het ook andere ouders aan. De insteek van K-VHT is om de positieve punten uit te lichten, en ouders handvatten te geven om die positieve punten ook in te zetten op momenten dat het minder goed loopt.
In 2020 is een pilot rond hechting opgestart, die nog steeds doorloopt. Onze verpleegkundige mag alle ouders met een eerste kind filmen – uiteraard alleen als de ouders dat willen – om te kunnen laten zien hoe je op een goede manier hechting tot stand kunt brengen. Daarbij is veel aandacht voor bewustwording: hoe maakt een baby contact, hoe herken je de signalen? Hier valt ook op preventief vlak veel te bereiken. Binnen ons team zouden we dit graag standaard willen aanbieden. Vanwege de coronamaatregelen loopt de pilot helaas vertraging op.
Onzekerheid met noorderzon vertrokken
“Mijn collega kwam langs voor VHT bij een moeder die al sinds de zwangerschap heel onzeker was. Ze wist aanvankelijk helemaal niet hoe ze met een kind moest omgaan, ze dacht dat ze niets goed deed. Nadat ze de videobeelden had teruggekeken en hierover een gesprek had gevoerd, gaf ze aan meer zelfvertrouwen te hebben. In de beelden had ze gezien dat ze heel mooi contact had met haar kind. Ze was zó blij. In een bedankmail schreef ze: ‘Al mijn onzekerheden zijn met de noorderzon vertrokken!’”
Marlies Ketels, jeugdverpleegkundige Dinxperlo
Grootste uitdagingen in de gemeente
In onze gemeente, en dan met name in Dinxperlo, wonen veel gezinnen waarin meerdere problemen spelen. In Dinxperlo komen mensen gemakkelijk aan een woning, waardoor hier veel mensen met een lage sociaaleconomische status komen wonen die nauwelijks een netwerk in de omgeving hebben. Het afgelopen jaar kregen we veel aanvragen voor prenataal huisbezoek binnen via de verloskundige. We komen dan al tijdens de zwangerschap bij (kwetsbare) ouders thuis om te kijken wat we kunnen betekenen. In gezinnen waar veel zorgen zijn op allerlei gebieden, schakelen we VoorZorg in, waarbij een verpleegkundige twee jaar lang intensieve begeleiding biedt.
In vergelijking met andere gemeenten valt verder op dat het percentage kinderen met overgewicht bij ons vrij hoog is. Als team hebben we afgesproken dat we daar echt op inzetten, maar dat kunnen we niet alleen. De ideeën die we hierover hadden voor het kinderdagverblijf en de peuterspeelzaal (zoals een watercampagne) kwamen door corona niet van de grond. Wel hebben we goede afspraken gemaakt met de kinderfysiotherapeut, die kinderen helpt meer plezier te krijgen in bewegen. Ook geven we ouders leefstijladviezen en benoemen we opties als peutergym en peuterdans heel actief.
Daarnaast hebben we te maken met laaggeletterdheid. Er zijn veel kinderen uit vluchtelingengezinnen, die alleen de moedertaal beheersen. Maar we zien het ook bij Nederlandse gezinnen, waar laaggeletterdheid vaak van generatie op generatie wordt doorgegeven. Een deel van de kinderen maakt gebruik van VVE. Vanuit Yunio bieden we, als aanvulling op VVE, ook Intermediaire Ouderbetrokkenheid (IOB). Onze assistente komt daarvoor thuis bij gezinnen om samen met ouders te kijken hoe het kind kan spelen, hoe je interactief kunt voorlezen en wat er in huis voorhanden is om de taalontwikkeling te stimuleren. De activiteiten van de Kindertaalcoach rond taalontwikkeling lagen vanwege corona helaas stil.
Trots op …
“Ik ben er trots op dat we ondanks corona gewoon hebben doorgewerkt, en ouders de zorg hebben kunnen bieden die ze van ons gewend waren. Ook via WhatsApp, dus heel laagdrempelig. Daarbij hebben we extra aandacht besteed aan kwetsbare ouders. We hebben er echt achteraan gebeld en gemaild: redden jullie het? Dat zorgde voor een bijzonder contact.”
Nathalie Luimes, jeugdverpleegkundige Aalten
Samenwerkingen
De samenwerkingen in de gemeente Aalten verlopen goed. Maandelijks hebben we overleg met het Ondersteuningsteam en de jeugdconsulente van de gemeente. Dat loopt al een aantal jaren goed, en daar plukken we echt de vruchten van. Met de kinderopvang hebben we drie à vier keer per jaar kindbesprekingen. Dan bespreken we sowieso de VVE-kinderen: we kijken hoe de ontwikkeling gaat en of er meer ondersteuning nodig is, zoals Integrale Vroeghulp of logopedie.
Daarnaast hebben we regelmatig overleg met de kinderfysiotherapeut, logopedist, verloskundigen en de bibliotheek. Buiten de geplande overleggen weten we elkaar ook goed te vinden.