Schuldhulpverlening
Schulden vormen een van de grote maatschappelijke problemen van deze tijd. Het was en is nog steeds voor niet iedere burger makkelijk om ander werk te vinden. Door de flexibilisering van de arbeidsmarkt en veelal kortdurende contracten op 0-uren basis is de economische groei niet voor iedereen weggelegd. Werkloosheid en arbeidsongeschiktheid hebben veel impact op het inkomen, in korte tijd kunnen de problemen iemand boven het hoofd groeien.
Oorzaken van financiële problemen/schulden zijn: inkomensachteruitgang, wisselende inkomsten, onvoldoende buffer bij tegenslag, echtscheiding maar ook het ontbreken van financiële zelfredzaamheid. Er wordt veel van de individuele burger verwacht: hij/zij dient talig te zijn, zelfredzaam en digitaal vaardig, tevens regisseur van zijn leven en verantwoordelijk. Dat is helaas niet voor iedereen weggelegd, er zijn nogal wat burgers die hierdoor worden overvraagd. Ook beschikken zij niet over een netwerk, hebben zij psychische en lichamelijke problemen waardoor zij niet actief mee kunnen doen of de competenties missen.
Ontwikkelingen 2018
Aantal aanmeldingen loopt niet terug
Hoewel het weer goed gaat in Nederland, geldt dit niet voor iedereen. Het aantal aanmeldingen van inwoners met schulden is niet teruggelopen. Sterker nog, schulden staan in de top 3 van aanmeldingen bij het AMW en SRW. Als 45-plusser is het nog steeds erg lastig en moeilijk om aan het werk te komen. Van werk afzakken naar WW en bijstand doet veel met je inkomen. Maar ook de dagelijkse confrontatie met wat allemaal niet meer mogelijk is, levert heel veel stress op. Bovendien is niet iedereen zelfredzaam en digitaal vaardig. Niet elke burger beschikt over de capaciteiten en leesvaardigheid om zichzelf te redden.
Complexiteit neemt toe
De complexiteit wordt groter, schulden zijn vaak onderdeel van schrijnende problematiek binnen een gezin. Iemand meldt zich bijvoorbeeld aan bij de huisarts vanwege slapeloosheid, oververmoeidheid en vermagering. Na uitsluiten van lichamelijke oorzaken blijkt, nadat de schaamte overwonnen is, dat men kampt met schulden en dreigende ontruiming van de woning. Ook zijn er meer echtscheidingen, waarbij veelal kinderen in het spel zijn. Het aantal (jonge) mensen met een psychische beperking die als gevolg daarvan omvangrijke problematische schulden krijgen, neemt toe. Steeds meer mensen komen in aanmerking voor beschermingsbewind. Verder zien we dat er meer nieuwe Nederlanders zijn met een te laag inkomen. De arbeidsmarkt is voor hen niet toegankelijk vanwege taalproblemen en complexe regelgeving. Tevens komt het meer voor dat schuldhulpmaatjes de cliënten in verband met gijzeling, beslagleggingen en de WSNP, begeleiden naar de rechtbank.
Budgettraining
Voor degenen die digitaal vaardig zijn en (nog) geen schulden hebben, is Sensire in 2018 gestart met een Budgettraining. Deze training wordt gegeven door de Budgetcoach, samen met een maatschappelijk werker. In deze training ligt de nadruk op het beheren van het huishoudboekje en gedrag. Welke keuzes maak je? In februari 2019 biedt Sensire weer een nieuwe training aan.
Een praktijkvoorbeeld
In de praktijk zien we veelal ingewikkelde en schrijnende situaties. Een echtpaar meldt zich aan. Zowel de man als de vrouw kampen met ernstige gezondheidsproblemen, ze zijn beiden afgekeurd maar het inkomen is net te veel om in aanmerking te komen voor kwijtschelding en gemeentelijke regelingen. Wel heeft men allerlei extra uitgaven door en voor de gezondheidsproblemen. Elke maand weer is het schuiven met rekeningen en ‘nee’ verkopen aan de kinderen. Men komt in een sociaal isolement. Bij een hoge energierekening kan er niet meer worden geschoven en blijven rekeningen liggen. Vanwege niet aangeboren hersenletsel is men niet (meer) in staat om brieven te begrijpen en blijft de post liggen. De schulden stapelen zich op. De woningbouwvereniging trekt aan de bel vanwege huurachterstand. Schuldhulpverlening is maatwerk en vraagt om een goede samenwerking met de diverse ketenpartners om, vanuit ieders deskundigheid, tot een gedegen plan van aanpak te komen.